Günlük hayatımızda birçoğumuz takıntılarla başa çıkmakta zorlanırız. Kontrol edemediğimiz dürtülerimiz bizi bazı şeyleri düşünmeye ya da eyleme dönüştürmeye zorlarlar. Bu konuyla ilgili birçok doğru bilinen yanlışlar vardır. Öncelikle her takıntı Obsesif – Kompulsif Bozukluk anlamına gelmez. Bu tanının konulması için günlük hayatı etkileyecek şekilde, sizi ve çevrenizdekileri rahatsız edecek derecede, aşırılık teşkil eden ve yinelenen takıntılar olmalıdır. Öncelikle Türkiye Psikiyatri Derneği’nin bilimsel tanımı ile “OKB nedir?”, “Obsesyon ve kompulsiyon nedir?” buna bir göz atalım.
OKB Nedir?
OKB, obsesyon adı verilen takıntılı düşünce, fikir ve dürtüler ile kompulsiyon adı verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel eylemlerden oluşan bir ruhsal hastalıktır.
Tavsiye Bağlantı: okbtedavisi.com
# Obsesyon Nedir?
Kişinin zihnine girmesine engel olamadığı, zihninden uzaklaştıramadığı düşünce, fikir ve dürtülerdir. Kişinin isteği dışında gelirler, kişi tarafından mantıkdışı olarak değerlendirilirler ve yoğun sıkıntı ve huzursuzluğa yani anksiyeteye neden olurlar.
Yaygın Obsesyon Belirtileri:
- Pislik veya mikrop bulaşmasından korkma
- Başkasına zarar vermekten korkma
- Hata yapmaktan korkma
- Rezil olmaktan veya sosyal açıdan kabul edilemez bir şekilde davranmaktan korkma
- Şeytanca veya günahkar düşünmekten korkma
- Düzen, simetri, kusursuzluk ihtiyacı
- Aşırı kuşku ve sürekli güvence ihtiyacı
# Kompulsiyon
Obsesyonların neden olduğu yoğun sıkıntı ve huzursuzluğu azaltmak ya da ortadan kaldırmak üzere yapılan yineleyici davranış ve zihinsel eylemlerdir.
Yaygın Kompulsiyon Belirtileri:
- Tekrar tekrar yıkanma, duş alma veya ellerini yıkama
- El sıkışmayı veya kapı tokmağına dokunmayı reddetme
- Kilit, ocak gibi şeyleri sürekli kontrol etme
- Rutin işleri yaparken içinden veya yüksek sesle sürekli sayı sayma
- Sürekli bir şeyleri belli bir biçimde düzenleme
- Belirli bir sıraya göre yemek yeme
- Genellikle rahatsız edici olan, akıldan çıkmayan ve uykuyu bölen kelimelere, görüntülere veya düşüncelere takılıp kalma
- Belirli kelimeleri, cümleleri veya duaları tekrarlama
- İşleri belirli bir sayıda yapma ihtiyacı
- Değeri olmayan şeyleri toplama veya biriktirme
OKB Tedavisi Nasıl Olur?
Öncelikle diğer bütün rahatsızlıklarda olduğu gibi obsesif kompulsif bozukluğun tedavisi söz konusu olduğunda da birden çok tedavi modeli mevcuttur. Kişi yalnızca ilaç tedavisini, yalnızca psikoterapiyi ya da her ikisini beraber seçebilir. En etkili yöntem (akademik çalışmaların da desteklediği) ilaç tedavisi ile birlikte psikoterapinin birlikte kullanıldığı tedavi modelinin en çok işe yaradığı yönündedir.
# Psikoterapi
Maruz Bırakma Terapisi adında bir terapi en etkili tedavi yöntemidir. Bu terapide hasta korkulan bir objeye ya da kirlenme gibi takıntıya kademeli olarak maruz bırakılarak kaygılarla sağlıklı bir şekilde mücadele etmesini öğrenir. Maruz bırakma terapisi efor ve pratik gerektirir fakat takıntılarınızla mücadele etmeyi öğrendiğiniz an daha iyi bir yaşam kalitesine kavuşabilirsiniz.
# İlaç Tedavisi
Bazı psikiyatrik ilaçlar takıntıları ve OKB’yi kontrol etmenizi sağlar. Genellikle ilk aşamada antidepresanlar kullanılır. İlk aşamada birçok ilaç kullanmak yerine semptomlara iyi geldiği tespit edilen bir ilaçla tedaviye başlanır. İlacın faydalı olması ve semptomlara iyi gelmesi haftalar alabilir. Doktorunuz ayrıca antidepresanlar ve antipsikotik ilaçları kombine ederek semptomları kontrol etmede daha etkili bir yöntem bulabilir.
Burada önemli olan nokta doktorla görüşmeden hatta iyileşme hissedilse bile ilaçları bırakmamaktır. Çünkü ilaçları bırakmak OKB semptomlarını tekrarlatabilir. Antidepresanlar bazen fiziksel bağımlılık da yapabilir.
Burada önemli olan nokta doktorla görüşmeden hatta iyileşme hissedilse bile ilaçları bırakmamaktır. Çünkü ilaçları bırakmak OKB semptomlarını tekrarlatabilir. Antidepresanlar bazen fiziksel bağımlılık da yapabilir.
OKB’li Birine Nasıl Davranmalı?
OKB hastası bir bireyle iletişimde en önemli nokta dengeyi sağlamaktır. Öncelikle bu kişinin durumunun bir hastalık olduğunun farkında olmak gereklidir. Bu kişiye aşırı uyum göstermek veya çok fazla tepki vermek hastalığın ilerlemesine neden olabilir. Bu gibi durumlarda bir psikoloji ya da psikiyatri uzmanı tarafından yardım almak en doğrusu olur. Çünkü bu tip kişilere karşı, yakınındaki kişiler kendi başlarına bir şeyler yapmaya çalışırlar ise durum daha da kötüye gidebilir. Bu durum ile başa çıkabilmek için aile terapisi görmek faydalı olmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder